ثبت تجربه‌های تلخ در بازار آهن

طی شش ماه گذشته همواره در بازار موضوع کاهش حجم واردات مطرح بوده و این نگرانی وجود داشت که در پی تداوم این روند بازار به کمبود برخورده و قیمت‌ها به یکباره افزایش یابد. با گذشت زمان و ارائه آمار واردات محصولات فولادی از سوی گمرک طی شش ماهه امسال مشخص شد اطلاعاتی که در حاشیه بازار در مورد کاهش میزان واردات طی شش ماهه امسال مطرح ‌شد، صحت داشته و طی این مدت 4 میلیون و 541 هزار تن محصول فولادی وارد کشور شده که نسبت به دوره مشابه قبل 17 درصد کاهش به لحاظ حجمی را تجربه کرده است.

با کاهش 17 درصدی واردات محصولات فولادی طی شش ماهه امسال، صورت گرفت
ثبت تجربه‌های تلخ در بازار آهن
آزاده حسینی
_{اما کاهش حجم واردات فولاد طی مدت یاد شده نه تنها تاثیری بر میزان تقاضا نداشته، بلکه به دلیل رکود بازار طی هفته نخست}
آبان‌ماه شاهد کاهش قیمت محصولات فولادی به خصوص در بخش مقاطع بودیم.
این در حالی است که در کنار پایین آمدن حجم واردات فولادسازان خصوصی نیز به دلیل عدم تامین مواد اولیه و رکود بازار با 30 درصد ظرفیت در حال کار هستند و تولید‌کننده بزرگی چون ذوب‌آهن هم به دلیل تعمیرات کوره‌های خود تقریبا تولید خود را کاهش داده، اما در کنار این همه کاهش عرضه همچنان سطح تقاضا پایین بوده و شاهد کاهش سطح قیمت‌ها نیز هستیم.
در بهار و تابستان امسال 279 هزار تن تیرآهن به کشور وارد شده که نسبت به دوره مشابه سال قبل 47 درصد رشد منفی داشته و میلگرد نیز با کاهش 8 درصدی با حجم 553 هزار تن وارد کشور شده است، این در حالی است که اقداماتی نیز از سوی دولت به منظور تقویت بازار میلگرد از طریق کاهش نرخ تعرفه واردات میلگرد صورت گرفت؛ اما این اقدام نیز به‌واسطه پایین بودن سطح قیمت‌های داخلی نسبت به جهانی نتوانست در بازگرداندن تعادل به سطح بازار موثر واقع شود. در شش ماه نخست امسال همچنین یک میلیون و 903 هزار تن شمش فولادی به کشور وارد شده، در حالی که سال گذشته در این مدت یک میلیون و 975 هزار تن شمش به کشور وارد شده بود و طی شش ماهه امسال 4 درصد کاهش در واردات شمش مشاهده می‌شود که به دلیل وابسته بودن تولید‌کنندگان داخلی به شمش فولاد وارداتی، کمبود شمش در کشور طی شش ماهه امسال بیشتر از سایر محصولات فولادی نمود داشته، این در حالی است که نه تنها تولید‌کنندگان خصوصی به شمش وارداتی نیاز دارند، بلکه تولیدکنندگان بزرگ دولتی در کنار تولید شمش در داخل کارخانه و داشتن سهمیه فولاد خوزستان برای کار با تمام ظرفیت نیازمند شمش وارداتی هستند.
کمبود شمش فولاد در حالی دغدغه فولادسازان شده که مسوولان در بررسی بازار پی به این موضوع برده و وعده واردات 6 میلیون تن شمش فولاد به صورت ری فاینانس داده بودند، اما با گذشت سه ماه از وعده داده شده اجرایی شدن آن زیر سوال رفته است، در همین حال بسیاری از واحد‌های تولیدی بخش خصوصی که سهمیه فولاد خوزستان تا به حال به آنها تعلق نگرفته در مورد چگونگی و نحوه ری فاینانسی که در اختیار فولاد سازان برای واردات شمش قرار داده می‌شود اظهار نگرانی کرده و می‌گویند: «مشخص نیست که به چه ترتیب این ری فاینانس در اختیار فولادسازان قرار گیرد و اینکه باز هم اولویت با دولتی‌ها است یا خصوصی.»
در همین حال با شدت گرفتن رکود بازار فولاد در هفته‌های اخیر اقداماتی نیز از سوی مسوولان برای حمایت و ساماندهی این بازار و همچنین عرضه‌های بورس در نظر گرفته شده است، اما تنها در صورتی رنگ رکود از بازار فولاد پاک می‌شود که اقدامات حمایتی هر چه سریع‌تر به بازار برسد، این در حالی است که با دخالت‌هایی که از ابتدای سال تا به حال در بازار فولاد صورت گرفته، فضای بورس به عنوان مرجع رسمی مبادلات آهن نتوانسته آیینه تمام نمای اقتصادی در این بخش باشد.
به طوری که در مبادلات محصولات فولادی که در بورس صورت گرفته با کنترل‌های دستوری از ابتدای سال قیمت‌ها به صورت مصوب و از قبل تعیین شده ثبت می‌شد، از این رو همواره عده ای با خرید از بورس رانتی نصیبشان می‌شود که در واقع دستخوش تحولات اخیر بوده و تنها در صورتی از بین می‌رود که بورس آزادی عمل خود را داشته باشد؛ در همین حال این محدودیت‌ها در بازار عملا امکان‌پذیر نبوده و بازار داخلی بیشتر از بازار‌های جهانی تبعیت کرده گرچه با نوسان نرخ ارز بازار آهن نیز به‌واسطه همین وابستگی به بازار جهانی تجربیات تلخی را در خاطراتش ثبت کرده است.

باید دید اقداماتی را که برای نیمه دوم سال وعده داده شده و تحولات جهانی بازار را به چه سمتی سوق خواهد داد.

روزنامه دنیای اقتصاد